Propozycje cenzury Internetu pojawiają się z zadziwiającą regularnością – i zwykle kompletnie pomijają podstawowe kwestie z tematem tym związane. Cenzura Internetu postrzegana jest przez jej zwolenników jako “proste rozwiązanie problemu”. Prawda jest jednak taka, że problemów społecznych samą technologią nie rozwiążemy, a możemy przy okazji wiele zepsuć.

Na jedno ze spotkań konsultacyjnych na temat propozycji rozwiązania problemu dostępu dzieci do pornografii w Internecie (związanych oczywiście ze światłą propozycją posłów Solidarnej Polski) przygotowałem więc listę pytań, które wymagają odpowiedzi w przypadku wysuwania propozycji cenzurowania Internetu (do pobrania również w formatach ODT i PDF; dziękuję p. Adamowi Haertle za celną sugestię uzupełnienia pytania 11.).

Jeżeli ktoś ma ochotę na tej podstawie wygenerować czeklistę, zapraszam rzecz jasna serdecznie! Podobnie z rozszerzeniem, ulepszaniem, poprawkami.

Pytania o cenzurę Internetu

Niniejszy dokument zbierać ma w jednym miejscu pytania, które należy postawić w wypadku prowadzenia dyskusji nad propozycją wprowadzenia centralnego filtra sieci Internet w celu filtrowania pornografii, i stanowić ma mapę kwestii wymagających podjęcia decyzji.

Pytania w przeważającej części nie dotyczą zagadnień czysto technicznych i nie wymagają odpowiedzi na poziomie konkretnych rozwiązań technicznych. Pytania nie poruszają również kwestii ekonomicznych.

1. Jaka definicja pornografii ma zastosowanie w kontekście proponowanego rozwiązania? W szczególności: i. Czy obejmować ma również animacje i grafiki, niewytworzone techniką utrwalania obrazu? ii. Czy obejmować ma również teksty opisujące akty seksualne? iii. Czy obejmować ma również materiały audio? iv. Czy -- a jeżeli tak, w jaki sposób -- definicja ta unikać będzie obejmowania dzieł sztuki zawierających lub opisujących nagość? v. Czy -- a jeżeli tak, w jaki sposób -- definicja ta unikać będzie obejmowania treści edukacyjnych z zakresu biologii i edukacji seksualnej?

2. Kto decydować ma o umieszczaniu danego materiału na liście treści blokowanych? W szczególności: i. Jak odbywać się będzie kontrola zawartości tej listy w celu uniknięcia blokowania materiałów nie spełniających definicji pornografii, umieszczonych na liście celowo bądź przez pomyłkę? ii. Czy lista będzie publiczna, czy też utajniona? iii. Jeśli lista będzie utajniona, na podstawie jakich przesłanek takie rozwiązanie wydaje się konieczne?

3. Jak identyfikowane mają być materiały mające być blokowane? W szczególności: i. Czy propozycja przewiduje blokowanie na podstawie słów kluczowych w treści? ii. Czy propozycja przewiduje blokowanie na podstawie słów kluczowych w adresie URL? iii. Czy propozycja przewiduje blokowanie na podstawie konkretnych adresów URL? iv. Czy propozycja przewiduje blokowanie na podstawie konkretnych nazw domen? v. Czy propozycja przewiduje blokowanie na podstawie konkretnych adresów IP? vi. Czy propozycja przewiduje blokowanie na podstawie rozpoznawania obrazów? vii. Czy propozycja przewiduje blokowanie na podstawie rozpoznawania dźwięków? viii. Czy propozycja przewiduje blokowanie na podstawie sum kontrolnych? ix. Czy propozycja obejmuje kombinację metod blokowania? Jeśli tak -- jaką?

4. Jaka procedura proponowana jest w kontekście zaistnienia blokowania treści nie spełniających definicji pornografii? W szczególności: i. Jaką drogą zgłaszane mają być tego typu sytuacje? ii. Jak wyglądać ma procedura zatwierdzania lub odrzucania takich zgłoszeń?

5. Jaka procedura proponowana jest w kontekście braku blokowania treści spełniającej definicję pornografii? W szczególności: i. Jaką drogą zgłaszane mają być tego typu sytuacje? ii. Jak wyglądać ma procedura zatwierdzania lub odrzucania takich zgłoszeń?

6. Czy rodzice/opiekunowie/abonenci będą mieć kontrolę nad zakresem blokowania? W szczególności: i. Czy będą mogli decydować, że dana treść ma być wyjątkowo nie blokowana? ii. Czy będą mogli decydować, że dana treść ma być wyjątkowo blokowana?

7. Czy blokowanie ma być opt-in, opt-out, czy też wybór ma być obowiązkowy przy pierwszym połączeniu? W szczególności: i. Czy wybór dotyczyć ma wszystkich urządzeń korzystających z danego łącza? ii. Czy wybór ma dotyczyć tylko konkretnego urządzenia na dowolnym łączu? iii. Czy wybór ma dotyczyć tylko konkretnego urządzenia na konkretnym łączu?

8. Czy decyzja o uruchomieniu bądź nie filtrowania dotyczyć będzie również abonentów instytucjonalnych i firm? W szczególności: i. Jeśli nie będzie dotyczyć, czy to oznacza brak filtrowania, czy obowiązkowe filtrowanie? ii. Czy dotyczyć będzie bibliotek? iii. Czy dotyczyć będzie szkół? iv. Czy dotyczyć będzie uniwersytetów i innych instytucji edukacji wyższej? v. Czy dotyczyć będzie publicznych hot-spotów administrowanych przez lokalne społeczności? vi. Czy dotyczyć będzie publicznych hot-spotów administrowanych przez prywatnych usługodawców? vii. Czy dotyczyć będzie prywatnych hot-spotów oferowanych wyłącznie dla klientów prywatnych usługodawców? viii. Czy dotyczyć będzie prywatnych hot-spotów administrowanych przez prywatne firmy na potrzeby pracowników?

9. Czy propozycja przewiduje blokowanie również treści mogących wskazać metody obejścia filtrowania?

10. Jak propozycja odnosi się do ruchu HTTPS (i innego zabezpieczonego TLS/SSL)? W szczególności: i. Czy ruch HTTPS/TLS/SSL ma być ignorowany? ii. Czy ruch HTTPS/TLS/SSL ma być blokowany? iii. Czy ruch HTTPS/TLS/SSL ma być łamany i filtrowany?

11. Jak propozycja odnosi się do prywatnej komunikacji? W szczególności: i. Czy filtrowanie dotyczyć ma komunikacji przez e-mail i komunikatory? ii. Czy filtrowanie dotyczyć ma sieci peer-to-peer? iii. Czy filtrowanie ma dotyczyć MMSów? iv. Czy filtrowanie ma dotyczyć prywatnej komunikacji audio oraz video w sieci Internet? v. Czy filtrowanie ma dotyczyć prywatnej komunikacji audio przez sieci telefoniczne?

12. Jak propozycja odnosi się do prywatnej szyfrowanej komunikacji? W szczególności: i. Czy taka komunikacja ma być blokowana? ii. Czy taka komunikacja ma być ignorowana? iii. Czy taka komunikacja ma być łamana i filtrowana?

13. Czy rozwiązania dotyczące ruchu HTTPS/TLS/SSL, komunikacji prywatnej i szyfrowanej komunikacji prywatnej mają obowiązywać również w miejscach wymienionych w pytaniu 8.?

Ciekawe, czy przedstawiciele Stowarzyszenia Twoja Sprawa, tak jednostronnie podsumowującego naszą dyskusję w ramach tych konsultacji, zastanowili się choć chwilę choćby nad częścią z powyższych kwestii? Może warto ich o to zapytać?